-
1 ἥβη
ἥβη, ἡ, Mannbarkeit; – a) zunächst das körperliche Zeichen derselben, das Schamhaar, auch die Schamgegend selbst, Hippocr.; τῇ τριχώσει τῆς ἥβης Arist. H. A. 5, 14; vgl. Ar. Nubb. 963, wo es von den Knaben heißt in der Palästra εἶτ' αὖ πάλιν αὖϑις ἀνισταμένους συμψῆσαι καὶ προνοῆσαι, εἴδωλον τοῖσιν ἐρασταῖσιν τῆς ἥβης μὴ καταλείπειν. – b) die Zeit der Mannbarkeit, das blühende Jünglingsalter, das blühendste u. kräftigste Alter des Menschen; Hom. Od. 10, 278 νεηνίῃ ἀνδρὶ ἐοικώς, πρῶτον ὑπηνήτῃ, τοῦπερ χαριεστάτη ἥβη; vgl. Il. 24, 348 n. 13, 484, καὶ δ' ἔχει ἥβης ἄνϑος, ὅτε κράτος ἐστὶ μέγιστον; geradezu Jugendkraft, ὅντε (δίσκον) αἰζηὸς ἀφῆκεν ἀνήρ, πειρώμενος ἥβης Il. 23, 432; ὄφρ' ἥβῃ τε πεποίϑεα χερσί τ' ἐμῇσιν Od. 8, 181; δέμας ὤφελλε καὶ ἥβην 16, 174; ἄνϑος ἥβης sagt auch Hes. Th. 988; Pind. P. 4, 158, wie Aesch. Suppl. 649; κεχλάδοντας ἥβᾳ Pind. P. 4, 179; die Jugend, d. i. die Jugendmannschaft, Aesch. Ag. 109 Pers. 719 u. öfter, wie bei Eur. Ion 477 νεηνίδες ἧβαι die Jungfrauen sind; ὁρῶ γὰρ ἥβην τὴν μὲν ἕρπουσαν, τὴν δὲ φϑίνουσαν Soph. Tr. 544, wo mehr an Jugendschönheit zu denken, wie in ἥβης ἀπολαῦσαι Ar. Lys. 591 u. öfter; ϑαλερὸς ἥβης χρόνος Eur. El. 20; Ar. setzt entgegen ἐπὶ γήρως, οὐ γὰρ ἐφ' ἥβης, Equ. 522, wie Pind. N. 7, 99 ἥβᾳ λιπαρῷ τε γήραϊ. – Auch in Prosa, ἐπεὶ ἐκ παίδων ἐς ἥβην ὡρμᾶτο, da er zum Jüngling heranwuchs, Xen. Mem. 2, 1, 21; vgl. εἰς ἥβην ἔρχεσϑαι, Eur. Med. 1108, u. ὅταν δ' ἐς ἥβην ἐξικώμεϑα Soph. frg. 517; μέχρι τῶν τετταράκοντα ἀφ' ἥβης, bis zu vierzig Jahren von dem Eintreten der Mannbarkeit an, d. i. bis zum 60. Jahr, Xen. Hell. 6, 4, 17; vgl. 3, 4, 23 ἐκ δὲ τῶν ἱππέων ἐκέλευσε τοὺς δέκα ἀφ' ἥβης ϑεῖν ὁμόσε αὐτοῖς, die zehn Jahre über die Mannbarkeit hinaus sind, um das 30. Jahr, welche Bestimmungsart des Alters bes. bei den Lacedämoniern üblich war; nach Schol. Thuc. 2, 46, der da sagt τοὺς παῖδας ἡ πόλις μέχρις ἥβης ϑρέψει, ist das 18. Jahr als Anfangspunkt der Mannbarkeit zu betrachten, u. so war es bei den Athenern (s. aber Herm. Staatsalterth. §. 123, 3); bei den Spartanern scheint das 20. Jahr dafür angenommen. – Uebertr., Jugendmuth, Jugendfreude, wie Pind. P. 4, 295 ϑυμὸν ἐκδόσϑαι πρὸς ἥβαν, der Schol. erkl. τὴν ψυχὴν ἐκδοῦναι πρὸς φιλοφροσύνην; vgl. Eur. γάνυμαι δὲ δαιτὸς ἥβης, Cycl. 502. S. auch nom. propr. – Von Thieren, Hes. O. 436; von der neuen Schlangenhaut, Nic. th. 138.
-
2 ἥβη
A youthful prime, youth,νεηνίῃ ἀνδρὶ ἐοικώς, πρῶτον ὑπηνήτῃ, τοῦ περ χαριέστατος ἥβη Od.10.279
, cf. Il.24.348; , cf. Hes.Th. 988;ἐρικυδής Il.11.225
, Hes.l.c.;πολυήρατος Od.15.366
, etc.; ἥβης μέτρον ἱκέσθαι or ἱκάνειν, = ἡβάσκειν, 11.317, 18.217, etc.;ἥβην πολυήρατον ἱκόμεθ' 15.366
, cf. Il.24.728; ἥβης ἀπόνασθαι, ταρπῆναι, 17.25, Od.23.212; ; θρέψασθαί τινα πρὸς ἥβην until manhood, Pl.Mx. 238b;μέχρι ἥβης Th.2.46
.b strength and vigour of youth, [δίσκον] ἀφῆκεν.. πειρώμενος ἥβης Il.23.432
;ἥβῃ τε πεποίθεα χερσί τ' ἐμῇσι Od.8.181
, cf. 16.174; : in pl., (lyr.).c as a legal term, ἥβη was the time before manhood, at Athens sixteen years of age, AB255.15; fourteen acc. to EM359.17, Harp. s.v. ἐπιδιετές; at Sparta eighteen, τὰ δέκα ἀφ' ἥβης (sc. ἔτη), i.e. men of twentyeight, X.HG2.4.32, 3.4.23; τὰ τετταράκοντα ἀφ' ἥ. ib.6.4.17; of women,ἐπεὶ δ' ἐς ἥβην ἦλθεν ὡραίαν γάμων E.Hel.12
.d of oxen,ἥβης μέτρον ἔχοντε Hes. Op. 438
; of the fresh skin of a snake, Nic.Th. 138.2 metaph., cheer, merriment, Pi.P.4.295;δαιτὸς ἥβη E.Cyc. 504
(lyr.); also, youthful fire, spirit, Pi.P.6.48. -
3 ηβη
дор. ἥβᾱ и ἅρᾱ ἥ1) юность, молодостьἐκ παίδων εἰς ἥβην ὁρμᾶσθαι Xen., ἐξικέσθαι Soph. или ἔρχεσθαι Eur. — переходить от детства к юности;
ἥβης μέτρον ἱκέσθαι Hom. — достигнуть возмужалости;ἐφ΄ ἥβης Arph. — в молодости2) юношеская сила, свежесть, бодростьπειρώμενος ἥβης Hom. — пробующий свою юношескую силу;
νεάνιδες ἦβαι Eur. — цветущая юность3) отроческий возраст (в Афинах - 16, в Спарте - 18 лет)οἱ πέντε καὴ τριάκοντα ἀφ΄ ἥβης Xen. — достигшие пятидесятитрехлетнего возраста
4) возрастτίνα ἀκμέν ἥβης ἔχων ; Soph. — какого он возраста?
5) юношество, молодежь Aesch.6) пышность, великолепиеδαιτὸς ἥ. Eur. — пышный, великолепный пир
7) анат. лобок Arst. -
4 δίσκος
δίσκος, ὁ, die Wurfscheibe, ohne Zweifel von δικεῖν mit eingeschobenem verstärkendem Σ. Man warf mit dem Diskos zur Unterhaltung im Spiele; Homer: Iliad. 2, 774 Odyss. 4. 626. 17, 168 δίσκοισιν τέρποντο καὶ αἰγανέῃσιν ἱέντες; Odyss. 8, 129 δίσκῳ δ' αὖ πάντων πολὺ φέρτατος ἦεν Ἐλατρεύς, im Diskoswerfen der Beste; Odyss. 8, 186 ἀναΐξας λάβε δίσκον μείζονα καὶ πάχετον, στιβαρώτερον οὐκ ὀλίγον περ ἢ οἵῳ Φαίηκες ἐδίσκεον ἀλλήλοισιν; aus dem Folgenden sieht man, daß der Diskos von Stein war und aus freier Hand geworfen wurde, daß es darauf ankam, wer am weitesten warf, und daß man die Stellen, welche durch die Würfe der einzelnen Mitspieler erreicht wurden, durch σήματα oder τέρματα bezeichnete; Iliad. 23, 431 ὅσσα δὲ δίσκου οὖρα κατωμαδίοιο πέλονται, ὅν τ' αἰζηὸς ἀφῆκεν ἀνὴρ πειρώμενος ἥβης, τόσσον ἐπεδραμέτην: man hob den Diskos vor dem Wurfe bis zur Schulter, κατωμαδίοιο; die Wurfweite, hier δίσκου οὖρα, heißt Iliad. 23, 523 δίσκουρα, s. Scholl. Aristonic. und Herodian. und Apollon. Lex. Homer. p. 59, 13. – Vgl. auch σόλος, welches nach Scholl. Aristonic. Iliad. 23, 826 gleichbedeutend mit δίσκος ist. – Folgende: Pind. I. 1, 25 Eur. I. A. 200 u. A. Komisch Rufin. 14 (V, 19) νῠν δίσκος ἐμοὶ κρόταλον, ich habe den Knaben (der mit dem Diskus spielt) mit dem Mädchen vertauscht. – Οἱ δίσκοι, der Ort, wo man sich im Diskuswerfen übte, neben γυμνάσια genannt, Schol. Ap. Rh. 4, 1217. – Uebh. alles Scheibenförmige, z. B. Teller, Schüssel, Poll. 6, 84; λιμοφορεῖς, Pallad. 27 (XI, 371); Metallspiegel, Iul. Aeg. 4 (VI, 18); die Sonnenscheibe, Plut. plac. philos. 24 u. a. Sp.; auch = Mondscheibe. – Eine Pflanze, Alex. Trall.
-
5 αἰζηός
αἰζηός, der jugendliche, rüstige Mann, Hes. O. 441 τεσσαρακονταετὴς αἰζηός (vgl. ζάω, ζέω); Hom. oft, zweimal als adject. u. mitten im Verse, Iliad. 16, 716 ἀνέρι εἰσάμενος αἰζηῷ τε κρατερῷ τε, Ἀσίῳ, ὃς μήτρως ἦν Ἕκτορος, 23. 432 δίσκου, ὅν τ' αἰζηὸς ἀφῆκεν ἀνὴρ πειρώμενος ἥβης, sonst immer als subst. u. Versende, κύνες μετεκίαϑον ἠδ' αἰζηοί Iliad. 18, 581, ἔργα κατήριπε κάλ' αἰζηῶν 5, 92, δικαζομένων αἰζηῶν Od. 12, 440, δαϊκταμένων αἰζ. Il. 21, 146. 301, ἀρηιϑόων αἰζ. Il. 8, 298. 15, 315. 20, 167, διοτρεφέων αἰζ. Il. 2, 660. 4, 280, ϑαλερῶν αἰζ. Il. 14, 4. 10, 259, κύνες ϑαλεροί τ' αἰζηοί Il. 3, 26. 11, 414, κύνας ϑαλερούς τ' αἰζηούς Li. 17, 282, πολέας ὀλέσαντ' αἰζηούς Il. 15, 66; – Hes. Ih. 863 κασσίτερος ὡς τέχνῃ, ὑπ' αἰζηῶν ὑπό τ' εὐτρήτου χοάνοιο ϑαλφϑείς; – Apoll. Rh. 4, 268 προτερηγενέων αἰζηῶν.
-
6 δίσκος
δίσκος, ὁ, die Wurfscheibe. Man warf mit dem Diskos zur Unterhaltung im Spiele; aus Quellen sieht man, daß der Diskos von Stein war und aus freier Hand geworfen wurde, daß es darauf ankam, wer am weitesten warf, und daß man die Stellen, welche durch die Würfe der einzelnen Mitspieler erreicht wurden, durch σήματα oder τέρματα bezeichnete; ὅσσα δὲ δίσκου οὖρα κατωμαδίοιο πέλονται, ὅν τ' αἰζηὸς ἀφῆκεν ἀνὴρ πειρώμενος ἥβης, τόσσον ἐπεδραμέτην: man hob den Diskos vor dem Wurfe bis zur Schulter, κατωμαδίοιο; die Wurfweite, hier δίσκου οὖρα. Οἱ δίσκοι, der Ort, wo man sich im Diskuswerfen übte, neben γυμνάσια genannt. Übh. alles Scheibenförmige, z. B. Teller, Schüssel; Metallspiegel; die Sonnenscheibe; auch = Mondscheibe. Eine Pflanze -
7 πειράω
Aἐπείρων Th.4.25
: [tense] fut. - άσω [pron. full] [ᾱ] ib.9, 43 : [tense] aor. , Ar.Eq. 517, Th.6.54 : [tense] pf.πεπείρᾱκα Luc.Am.26
:—[voice] Pass., [tense] aor. ἐπειράθην [pron. full] [ᾱ] Th.6.54; cf. πειράζω.B more freq. in [voice] Med. [full] πειράομαι, Il.2.193, 24.390, etc.: [tense] fut. - άσομαι [pron. full] [ᾱ] S.OC 959, etc.; [dialect] Dor. [ per.] 2pl.πειρασεῖσθε Ar.Ach. 743
, cf. Hippod. ap. Stob.4.1.94; laterπειρᾱθήσομαι Gp.12.13.12
: [tense] aor. ἐπειρᾱσάμην, [dialect] Ion. ἐπειρησάμην, Od.8.120, Hdt.7.135, Th.2.44,al.; but [tense] aor. [voice] Pass. ἐπειρήθην, [dialect] Att. ἐπειράθην [pron. full] [ᾱ], found in med. sense, Il.19.384, al., Hdt.3.152,al., Th.2.5 (v.l.), 33, 6.92, and in later Prose: [tense] pf. πεπείρᾱμαι, [dialect] Ion. - ημαι, Od.3.23, Pi.Fr. 110, Hdt.9.46, S.Fr. 584, Antipho 5.1, etc.: [ per.] 3pl. [tense] plpf.ἐπεπείραντο D.C.Fr.24.3
, [dialect] Ion.ἐπεπειρέατο Hdt. 7.125
. (From πεῖρα.)A [voice] Act., attempt, endeavour, try, c. inf.,μήτε τις.. πειράτω διακέρσαι ἐμὸν ἔπος Il.8.8
; ;π. ἐς τὴν Μηδικὴν ἐσβάλλειν Hdt.6.84
, cf. Ar.V. 1025, al.: folld. by ὡς .., Il.4.66, Od.2.316, etc.; by ὅπως .., 4.545 : c. Adj. neut.,πολλὰ πειρῶντες Th.6.38
;πάντα Plu. 2.1122b
: with inf. understood, Th.7.32.II c. gen. pers., make trial of one, μή μευ πειράτω, for the purpose of persuading, Il.9.345, cf. 24.433; of things,τευχέων A.R.3.1249
: in hostile sense, make an attempt on,μήλων πειρήσοντα Il.12.301
, Od.6.134; οὐ πειρᾶν τῆς πόλιος, πρὶν .. Hdt.6.82;π. τοῦ χωρίου Th.1.61
;Νισαίας Id.4.70
;ἀλλήλων Id.7.38
;νυμφείας εὐνᾶς Pi.N.5.30
.III abs., ναυσὶ π. make an attempt by sea, Th.4.25; π. ἐπὶ τὴν κώμην ib.43.IV c. acc. rei, experience,τύχης ἐπήρειαν Luc.Am.46
.2 c. acc. pers., make an attempt on a woman's honour, Ar.Eq. 517 (ubiv. Sch.), Pl. 150, 1067, Lys.1.12, X. Cyr.5.2.28, etc.:—[voice] Pass., , cf. Pl. Phdr. 227c ; v. infr. B. IV, cf.πεῖρα 11
.B more freq. in [voice] Med., c. inf., try to do, Il.4.5, Hdt.5.71, 6.138, al., Ar.Pl. 459, X.Oec.6.2, Lys. 12.64, Isoc.3.41, Pl. Tht. 186b : c. [tense] fut. inf., J.AJ17.8.4 : the inf. is sts. understood, πειρήσεται (sc. ἀλύξαι) Od.4.417 : folld. by εἰ, Il.13.806, Pl.Phd. 95b;πειρήσεται αἴ κε θέῃσιν Il.18.601
; by ἐάν or ἄν, A.Pr. 327, Pl.Lg. 638e; by μὴ .., lest.., Od.21.394; by ὅπως .., X.An.3.2.3 : c. part., freq. in Hdt.,ἐπειρᾶτο ἐπιών 1.77
; προσβαίνων ib.84;π. βιώμενοι 4.139
;π. ἀποσχίζων 6.9
, cf. 5,50, 7.139, al.;π. σκοπῶν Pl. Tht. 190e
<*> c. neut. Adj., τὰ μεγάλα καὶ τὰ μικρὰ π. X.Cyr.1.5.14.II most freq. (V.A. 11) c. gen.,1 c. gen. pers., make trial of one, Il.10.444, Od.13.336, etc.; νῦν σεῦ, ξεῖνε, ὀΐω πειρήσεσθαι, εἰ .. 19.215;ἕο αὐτοῦ ἐν ἔντεσι.. εἰ οἷ ἐφαρμόσσειε Il.19.384
; with gen. not expressed,ἔπεσιν πειρήσομαι 2.73
; ἦ πρῶτ' ἐξερέοιτο ἕκαστά τε πειρήσαιτο test him in each particular, Od.4.119 (v.l. μυθήσαιτο) ; π. θεοῦ make trial of, tempt a god, Hdt.6.86. γ, cf. A.Ag. 1663 (troch.): in hostile sense,πρὶν πειρήσαιτ' Ἀχιλῆος Il.21.580
(with acc. cogn. addedἀέθλους.. ἐπειρήσαντ' Ὀδυσῆος Od.8.23
): freq. in Hdt., esp. ἀλλήλων πειρᾶσθαι, as ; , etc.; π. τῆς Πελοποννήσου make an attempt on it, Hdt.8.100;π. τοῦ τείχους Th.2.81
.2 c. gen. rei, make proof or trial of..,σθένεος Il. 15.359
;ἥβης 23.432
; χειρῶν καὶ σθένεος π., ἢ.. ἦ .. Od. 21.282; try one's chance at or in a work or contest,ἔργου 18.369
; ἀέθλου, ἀέθλων, Il.23.707, Od. 8.100, etc.; παλαιμοσύνης ib. 126; make proof of, try a weapon,τόξου 21.159
, 180; νευρῆς ib. 410 (but [ὀϊστοί,] τῶν τάχ' ἔμελλον πειρήσεσθαι arrows whose force they were soon to make trial of, i. e. feel, ib. 418); also, make proof of, have experience of, esp. in [tense] pf. [voice] Pass., first in Hes., ;οὐ πεπειρημένοι πρότερον [οἱ] Αἰγύπτιοι Ἑλλήνων Hdt.4.159
, cf. Pl.Phd. 118; πειρασάμενος ἀγαθῶν, δουλείας, Th.2.44, 5.69, cf. Antipho 5.1;κακῶν D.18.253
; ὀρφανίας π., i.e. to be an orphan, Phalar. Ep.49; but π. τινὸς μετρίου find him moderate by experience or on trial, Plu. Aem.8, cf. Arat.43; also, πεπείρανται ὅτι .. Lys.27.2.3 abs., try one's fortune, try the chances of war,αἴ κε θεὸς πειρώμενος ἐνθάδ' ἵκηται Il.5.129
; πειρώμενος ἢ ἐν ἀέθλῳ ἠὲ καὶ ἐν πολέμῳ making trial of one's powers, 16.590; Ἕκτορι πειρηθῆναι ἀντιβίην, ἢ.. ἦ .. to try one's fortune against him, 21.225; περὶ δ' αὐτῆς πειρηθήτω (sc. τῆς ἵππου) let him try for her, as a prize, 23.553.III make a trial or put a matter to the test,ἐν σοὶ πειρώμεθα Pl.Phlb. 21a
: c. dat. modi,ἐγχείῃ πειρήσομαι Il.5.279
; ἐπειρήσαντο πόδεσσι tried their luck in the foot-race, Od.8.120, cf. 205;σφαίρῃ 8.377
; also π. σὺν ἔντεσι, σὺν τεύχεσι π., Il.5.220, 11.386 : but in [tense] pf., οὐδέ τί πω μύθοισι πεπείρημαι I have not tried myself, have not found my skill, in words, Od.3.23 : abs.,ὁ πειραθεὶς πιστεύσει X.Eq.Mag.1.16
; πεπειραμένος σαφῶς οἶδα by experience, Id.Hier.2.6.IV c. acc. pers., make an attempt on (V.A.IV.2),Διὸς ἄκοιτιν Pi.P.2.34
.
См. также в других словарях:
ήβη — I Αρχαιοελληνική θεότητα. Ήταν κόρη του Δία και της Ήρας. Σύμφωνα με τον μύθο, οι Αθάνατοι την πάντρεψαν με τον Ηρακλή μετά την αποθέωσή του. Προσωποποίηση της νεότητας, είχε τα καθήκοντα της οινοχόου των θεών και ιδιαίτερης θεραπαινίδας της Ήρας … Dictionary of Greek